جابجایی و انبارش سیلندرهای هیدروژن | حمل و ذخیره گاز H2

شرکت سپهر گاز کاویان: 02146835980 – 02146837072 – 09022734708

سیلندرهای هیدروژن، مخازن تحت فشاری هستند که برای نگهداری و حمل گاز هیدروژن استفاده می‌شوند. این سیلندرها به دلیل ویژگی‌های خاص هیدروژن، مانند قابلیت اشتعال بالا و حجم زیاد آن در حالت گازی، با استانداردهای ایمنی و فنی خاصی طراحی و ساخته می‌شوند.

خطرات گاز هیدروژن

انفجار: هیدروژن در غلظت‌های خاصی در هوا (بین ۴ تا ۷۵ درصد حجمی) می‌تواند مخلوط انفجاری تشکیل دهد. هرگونه جرقه، شعله، گرمای زیاد یا الکتریسیته ساکن می‌تواند باعث انفجار این مخلوط شود. ضربه شدید به سیلندر یا آسیب دیدن آن نیز می‌تواند منجر به انفجار شود.

آتش‌سوزی: هیدروژن به راحتی می‌سوزد و شعله آن تقریباً نامرئی است که این امر خطرناک است زیرا ممکن است آتش‌سوزی تا مدتی تشخیص داده نشود.

خفگی: اگر هیدروژن در فضای بسته نشت کند، می‌تواند جای اکسیژن را بگیرد و باعث خفگی شود.

شکنندگی ناشی از هیدروژن: هیدروژن می‌تواند باعث شکنندگی برخی از فلزات شود، به ویژه در دماهای پایین. این امر می‌تواند باعث ترک خوردن و شکستن سیلندرها شود.

نشتی: اتصالات نامناسب، شیرهای آسیب‌دیده یا خوردگی سیلندر می‌توانند باعث نشتی هیدروژن شوند که خطر آتش‌سوزی و انفجار را افزایش می‌دهد.

ساختار سیلندر هیدروژن

سیلندرهای هیدروژن معمولاً از جنس فولاد یا آلیاژهای آلومینیوم ساخته می‌شوند. انتخاب جنس بستگی به فشار کاری، وزن مورد نظر و کاربرد سیلندر دارد. به طور کلی، ساختار این سیلندرها شامل موارد زیر است:

بدنه: بخش اصلی سیلندر است که گاز هیدروژن در آن ذخیره می‌شود. بدنه باید مقاومت کافی در برابر فشار داخلی و ضربات خارجی را داشته باشد.

گردنه: قسمت بالایی سیلندر است که شیر و اتصالات به آن متصل می‌شوند.

کلاهک: برای محافظت از شیر و اتصالات در برابر ضربه و آسیب‌های احتمالی استفاده می‌شود.

شیر: برای کنترل خروج گاز از سیلندر و اتصال به تجهیزات دیگر استفاده می‌شود. سیلندرهای هیدروژن دارای شیر مخصوص با استاندارد چپ‌گرد هستند تا از اتصال اشتباه به سیستم‌های دیگر جلوگیری شود. این شیرها معمولاً از نوع DIN1 یا BS4 هستند.

ویژگی‌های سیلندر هیدروژن

سیلندرهای هیدروژن باید قادر به تحمل فشارهای بالا باشند (معمولاً تا ۲۰۰ بار یا بیشتر)، زیرا هیدروژن معمولاً در فشارهای بالا ذخیره می‌شود تا حجم آن کاهش یابد.

هیدروژن می‌تواند باعث خوردگی برخی از فلزات شود، بنابراین جنس سیلندر باید مقاوم در برابر خوردگی باشد.

با توجه به اینکه هیدروژن بسیار سبک است، وزن سیلندر نیز باید تا حد امکان کم باشد تا حمل و نقل آن آسان‌تر باشد.

طراحی و ساخت آن‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 11119 یا DOT انجام می‌شود.

سیلندرهای هیدروژن باید دارای ویژگی‌های ایمنی باشند تا از نشت گاز و خطرات احتمالی جلوگیری شود. این ویژگی‌ها شامل شیرهای اطمینان، مقاومت در برابر ضربه و تست‌های دوره‌ای می‌شوند.

انواع سیلندرهای هیدروژن

سیلندرهای هیدروژن بر اساس نوع ساختار و فشار کاری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:

سیلندرهای فولادی: این نوع سیلندرها از فولاد ساخته می‌شوند و معمولاً برای فشارهای پایین‌تر استفاده می‌شوند.

سیلندرهای کامپوزیتی: این سیلندرها از ترکیب مواد مختلف مانند الیاف کربن و رزین ساخته می‌شوند و دارای وزن کم و مقاومت بالا هستند. این نوع سیلندرها برای فشارهای بالا مناسب هستند.

سیلندرهای نوع IV: این نوع سیلندرها دارای یک لایه داخلی پلیمری و یک لایه خارجی کامپوزیتی هستند و برای فشارهای بسیار بالا (مانند ۷۰۰ بار) استفاده می‌شوند.

اصول جابجایی و انبارش سیلندرهای هیدروژن

جابجایی و انبارش سیلندرهای هیدروژن به دلیل خطرات بالقوه این گاز، نیازمند رعایت نکات ایمنی بسیار مهمی است. هیدروژن گازی بسیار قابل اشتعال و در شرایط خاص، منفجره است. بنابراین، هرگونه سهل‌انگاری در جابجایی و انبارش آن می‌تواند منجر به حوادث جبران‌ناپذیری شود. در ادامه، به نکات کلیدی در این زمینه می‌پردازیم:

جابجایی سیلندرهای هیدروژن

• تجهیزات مناسب:
  • چرخ دستی مخصوص: برای جابجایی ایمن سیلندرها حتماً از چرخ دستی‌های مخصوص حمل سیلندر استفاده کنید. این چرخ دستی‌ها دارای زنجیر یا تسمه برای محکم کردن سیلندر و جلوگیری از افتادن آن هستند.
  • محافظ شخصی: استفاده از دستکش و کفش ایمنی برای محافظت از دست و پا در برابر ضربه و آسیب احتمالی ضروری است.
• روش صحیح بلند کردن:
  • هرگز سیلندر را از شیر یا درپوش آن بلند نکنید، زیرا این کار می‌تواند به شیر و درپوش آسیب برساند و باعث نشت گاز شود.
  • سیلندر را همیشه از بدنه و به صورت عمودی بلند کنید.
• جلوگیری از ضربه و سقوط:
  • از هرگونه ضربه، انداختن یا غلتاندن سیلندرها خودداری کنید. جابجایی باید با احتیاط و به آرامی انجام شود.
• محافظت از شیر:
  • همیشه کلاهک محافظ شیر را روی سیلندر نصب نگه دارید.
  • قبل از جابجایی، از بسته بودن کامل شیر اطمینان حاصل کنید.
• حمل و نقل با وسیله نقلیه:
  • در هنگام حمل با وسیله نقلیه، سیلندرها را به صورت ایمن و محکم مهار کنید تا از حرکت آن‌ها در حین رانندگی جلوگیری شود.
  • از حمل سیلندرهای هیدروژن در کنار مواد قابل اشتعال جداً خودداری کنید.

انبارش سیلندرهای هیدروژن

• محل انبار:
  • محل انبار باید خنک، خشک و دارای تهویه مناسب باشد. از انبار کردن سیلندرها در معرض نور مستقیم خورشید یا منابع حرارتی خودداری کنید.
  • کف انبار باید صاف و بدون لغزش باشد.
  • محل انبار باید به دور از منابع جرقه و آتش باشد.
• نحوه چیدمان:
  • سیلندرها را به صورت ایستاده و با فاصله مناسب از یکدیگر بچینید. از چیدن سیلندرها به صورت افقی روی هم خودداری کنید.
• جداسازی از مواد دیگر:
  • سیلندرهای هیدروژن را از سایر مواد شیمیایی، به ویژه مواد اکسیدکننده، جدا نگه دارید.
• برچسب‌گذاری:
  • هر سیلندر باید به طور واضح با برچسبی حاوی اطلاعاتی مانند نوع گاز، فشار، تاریخ آزمایش و سایر مشخصات ایمنی علامت‌گذاری شود.

نکات تکمیلی

1. پرسنلی که با سیلندرهای هیدروژن کار می‌کنند باید آموزش‌های لازم در زمینه ایمنی و نحوه کار با این گاز را دیده باشند.
2. رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی مربوط به سیلندرهای تحت فشار الزامی است.
3. بازرسی دوره‌ای سیلندرها برای اطمینان از سلامت آن‌ها ضروری است.

علائم هشداردهنده نشت گاز

بوی غیرعادی (اگرچه هیدروژن خالص بی‌بو است، اما معمولاً برای تشخیص نشتی به آن بو افزوده می‌شود).

صدای نشت گاز.

یخ زدگی روی سیلندر یا اتصالات.

اقدامات در صورت نشت گاز

بلافاصله محل حادثه را ترک کنید و به افراد دیگر هشدار دهید.

در صورت امکان، شیر اصلی گاز را ببندید.

به آتش‌نشانی و یا سایر واحدهای امدادی اطلاع دهید.

تهیه و تامین

شرکت سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025، آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد، مجهز به آزمایشگاه کالیبراسیون و آزمایشگاه آزمون – گاز هیدروژن را با درصد خلوص 99.999 ، 99.9995 و 99.9999 در سیلندرهای کربن استیل ارائه می نماید. گاز هیدروژن گرید 99.999 (GC گرید) مخصوص دستگاه گاز کروماتوگرافی در سیلندر های 5 و 10 لیتری با فشار 70 بار و در سیلندر های 50 لیتری با فشار 150-140 بار موجود میباشد. سیلندر و تجهیزات مربوط به آن نیز در سپهر گاز کاویان به فروش می رسد.

گاز	خلوص (گرید)	حجم (Lit )	فشار (bar)
گاز H2	99.999 mol%	5 Lit	70 bar
گاز H2	99.999 mol%	10 Lit	70 bar
گاز H2	99.999 mol%	50 Lit	140-150 bar
گاز H2 خلوص بالا	99.999 mol%	50 Lit	140-150 bar
گاز H2 ازمایشگاهی	99.9995 mol%	50 Lit	140-150 bar
گاز H2 وارداتی	99.9999 mol%	50 Lit	140-150 bar

جهت استعلام قیمت سیلندر هیدروژن، خرید گاز هیدروژن و سایر گازهای خالص و ترکیبی، خرید سیلندر هیدروژن و شارژ سیلندر هیدروژن با کارشناسان سپهر گاز کاویان تماس بگیرید.