سیلندر هیدروژن یک ظرف تحت فشار است که برای ذخیره و حمل و نقل گاز هیدروژن استفاده میشود. این سیلندرها معمولاً از جنس فولاد ساخته شده و به گونهای طراحی شدهاند که بتوانند فشار بالای گاز هیدروژن را تحمل کنند.
مزایای سیلندر هیدروژن
ذخیره گاز: هیدروژن به دلیل چگالی بسیار کم، به شکل گاز در سیلندر ذخیره میشود. حمل و نقل آسان: سیلندرهای هیدروژن به دلیل وزن کم و قابلیت حمل، برای انتقال گاز هیدروژن به مکانهای مختلف بسیار مناسب هستند. استفاده در صنایع مختلف: گاز هیدروژن در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، صنایع غذایی، الکترونیک و هوافضا کاربرد دارد.
ساختار سیلندر هیدروژن
به دلیل ماهیت بسیار قابل اشتعال هیدروژن، ساختار سیلندر هیدروژن از اهمیت ویژهای برخوردار است و باید به گونهای طراحی شود که ایمنی و کارایی لازم را تضمین کند.
اجزای اصلی سیلندر هیدروژن
بدنه سیلندر:
معمولاً از فولاد آلیاژی بسیار مقاوم ساخته میشود تا بتواند فشار بالای گاز هیدروژن را تحمل کند.
ضخامت و جنس بدنه بسته به حجم سیلندر و فشار کاری آن متغیر است.
شیر سیلندر:
برای کنترل جریان خروجی گاز و اتصال به تجهیزات دیگر استفاده میشود.
شیرهای سیلندر هیدروژن معمولاً چپگرد هستند تا به طور تصادفی با شیرهای راستگرد (مانند شیر سیلندر اکسیژن) اشتباه گرفته نشوند.
رگولاتور:
برای کاهش فشار گاز خروجی از سیلندر به فشار مورد نیاز سیستم استفاده میشود.
رگولاتورها معمولاً دارای یک گیج فشار هستند که فشار خروجی را نشان میدهد.
کلاهک محافظ:
برای محافظت از شیر سیلندر در برابر ضربه و آسیبهای فیزیکی استفاده میشود.
مواد مورد استفاده در ساخت سیلندر هیدروژن
فولاد آلیاژی: رایجترین ماده برای ساخت بدنه سیلندرها است. این فولادها دارای استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت جوشکاری خوبی هستند. آلومینیوم: در برخی موارد، از آلومینیوم برای ساخت سیلندرهای هیدروژن استفاده میشود. آلومینیوم وزن کمتری نسبت به فولاد دارد و در نتیجه سیلندر سبکتر میشود. کامپوزیتها: در سالهای اخیر، استفاده از کامپوزیتها در ساخت سیلندرهای هیدروژن رو به افزایش است. کامپوزیتها سبکتر، مقاومتر و ایمنتر از فولاد هستند.
ویژگیهای ساختاری خاص سیلندرهای هیدروژن
مقاومت بالا در برابر فشار: به دلیل فشار بالای گاز هیدروژن در سیلندر، بدنه سیلندر باید مقاومت بسیار بالایی در برابر ترکیدگی و نشت داشته باشد. جنس خاص فولاد: فولاد استفاده شده در ساخت سیلندر باید آلیاژهای خاصی داشته باشد تا در برابر هیدروژن ترد نشود. لایههای محافظتی: برخی از سیلندرها دارای لایههای محافظتی داخلی و خارجی هستند تا از خوردگی و آسیب دیدن بدنه سیلندر جلوگیری کنند. رنگآمیزی خاص: سیلندرهای هیدروژن معمولاً با رنگهای خاصی مانند سبز یا قرمز مشخص میشوند تا به راحتی از سایر سیلندرها تشخیص داده شوند.
کاربردها
سیلندرهای هیدروژن در صنایع مختلفی استفاده میشوند، از جمله: صنعت خودروسازی: برای تولید خودروهای پیل سوختی صنعت هوافضا: به عنوان سوخت موشک صنعت الکترونیک: در فرایندهای تولید نیمهرساناها صنعت شیمیایی: برای تولید آمونیاک و سایر ترکیبات شیمیایی
خطرات ناشی از سیلندر هیدروژن
قابلیت اشتعال بالا: هیدروژن گازی بسیار قابل اشتعال است و با کوچکترین جرقه یا حرارت میتواند منفجر شود. مخلوط هیدروژن و هوا در محدوده وسیعی از غلظتها قابل انفجار است. خفگی: در غلظتهای بالا، هیدروژن میتواند اکسیژن موجود در هوا را جابجا کرده و باعث خفگی شود. یخزدگی: هیدروژن مایع بسیار سرد است و میتواند باعث یخزدگی پوست و بافتهای بدن شود. فشار بالا: سیلندرهای هیدروژن تحت فشار بالایی قرار دارند و در صورت آسیب دیدن میتوانند منجر به انفجار شوند.
نکات ایمنی در کار با سیلندر هیدروژن
سیلندرهای هیدروژن باید در مکانهای خنک، خشک و به دور از منابع حرارتی و جرقهزا نگهداری شوند.
محل نگهداری سیلندرها باید دارای تهویه مناسب باشد تا در صورت نشت گاز، هیدروژن به سرعت از محیط خارج شود.
سیلندرهای هیدروژن باید از مواد اکسیدکننده مانند کلر و اکسیژن دور نگه داشته شوند.
برای جابجایی و اتصال سیلندرها به تجهیزات، باید از تجهیزات مخصوص و مقاوم در برابر فشار استفاده شود.
تمام افرادی که با سیلندرهای هیدروژن کار میکنند، باید آموزشهای لازم در زمینه ایمنی را دیده باشند.
سیلندرهای هیدروژن باید به صورت دورهای بازرسی شوند تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود.
برای کاهش فشار گاز خروجی از سیلندر، باید از رگولاتور مناسب استفاده شود.
در محل نگهداری سیلندرهای هیدروژن باید علائم هشدار دهنده نصب شود تا افراد از خطرات احتمالی آگاه شوند.
از شرکتهای تولیدکننده معتبر و با سابقه خرید کنید.
از وجود گارانتی و خدمات پس از فروش مطمئن شوید.
قیمت سیلندر هیدروژن شرکتهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید.
قیمت سیلندر هیدروژن
قیمت سیلندر هیدروژن تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که در ادامه به بررسی هر یک از آنها می پردازیم:
۱. خلوص گاز هیدروژن:
درصد خلوص: هرچه خلوص گاز هیدروژن بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. گاز هیدروژن با خلوص بالا معمولاً در آزمایشگاهها و صنایع حساس مورد استفاده قرار میگیرد.
استانداردهای خلوص: استانداردهای مختلفی برای خلوص گاز H2 وجود دارد که بر قیمت سیلندر هیدروژن تاثیرگذار است.
۲. حجم گاز:
ظرفیت سیلندر: حجم سیلندر یا مقدار گازی که در آن ذخیره میشود، یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده قیمت است. سیلندرهای با حجم بیشتر معمولاً قیمت بالاتری دارند.
فشار گاز: فشار گاز درون سیلندر نیز بر قیمت تاثیرگذار است. سیلندرهایی که با فشار بالاتر پر شدهاند، معمولاً گرانتر هستند.
۳. جنس سیلندر:
نوع آلیاژ: جنس سیلندر از آلیاژهای مختلفی ساخته میشود. آلیاژهای با استحکام و مقاومت بالاتر، قیمت بیشتری دارند.
ضخامت دیواره: ضخامت دیواره سیلندر نیز بر قیمت آن تاثیرگذار است. سیلندرهای با دیواره ضخیمتر، معمولاً برای فشارهای بالاتر طراحی شدهاند و قیمت بیشتری دارند.
۴. روش تولید هیدروژن:
منابع تولید: هیدروژن را میتوان از منابع مختلفی مانند گاز طبیعی، نفت، آب و انرژیهای تجدیدپذیر تولید کرد. روش تولید هیدروژن بر قیمت تمامشده آن و در نتیجه قیمت سیلندر هیدروژن تاثیرگذار است.
انرژی مصرفی: انرژی مصرفی در فرآیند تولید هیدروژن نیز بر قیمت سیلندر هیدروژن موثر است.
۵. برند و کیفیت:
برندهای معتبر: برندهای معتبر معمولاً محصولات با کیفیتتری ارائه میدهند که قیمت بالاتری دارند.
تکنولوژی تولید: شرکتهایی که از تکنولوژیهای پیشرفته در تولید استفاده میکنند، ممکن است محصولات گرانتری تولید کنند.
۶. نحوه تحویل:
حمل و نقل: هزینههای حمل و نقل و بیمه نیز بر قیمت سیلندر هیدروژن تاثیرگذار است.
خدمات پس از فروش: برخی شرکتها خدمات پس از فروش مانند شارژ مجدد سیلندر و تعمیر و نگهداری را ارائه میدهند که بر قیمت سیلندر هیدروژن تاثیرگذار است.
۷. بازار و تقاضا:
نوسانات بازار: نوسانات بازار جهانی انرژی و مواد اولیه نیز بر قیمت سیل در صنایع مختلف میتواند منجر به افزایش قیمت آن شود.
نکته: قیمت سیلندر هیدروژن ممکن است در مناطق مختلف و در زمانهای مختلف متفاوت باشد. برای اطلاع از قیمت سیلندر هیدروژن، بهتر است از شرکتهای تامینکننده گاز استعلام بگیرید.
عوامل دیگری که میتوانند بر قیمت سیلندر هیدروژن تاثیرگذار باشند عبارتند از:
مقررات و استانداردهای ایمنی: هزینههای مربوط به رعایت مقررات و استانداردهای ایمنی در تولید و حمل و نقل سیلندر هیدروژن. نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز میتواند بر قیمت سیلندرهای وارداتی تاثیرگذار باشد.
تهیه و تامین
شرکت سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025، آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد، مجهز به آزمایشگاه کالیبراسیون و آزمایشگاه آزمون – گاز هیدروژن را با درصد خلوص 99.999 ، 99.9995 و 99.9999 در سیلندرهای کربن استیل ارائه می نماید. گاز هیدروژن گرید 99.999 (GC گرید) مخصوص دستگاه گاز کروماتوگرافی در سیلندر های 5 و 10 لیتری با فشار 70 بار و در سیلندر های 50 لیتری با فشار 150-140 بار موجود میباشد.سیلندر و تجهیزات مربوط به آن نیز در سپهر گاز کاویان به فروش می رسد.