شرکت سپهر گاز کاویان؛ آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ، دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران: 02146835980 – 02146837072 – 09022734708
گاز نئون یکی از گازهای نجیب و بی رنگ است که در طبیعت به صورت گاز تک اتمی یافت می شود. این گاز به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، کاربردهای بسیار متنوعی در صنایع مختلف دارد. نئون که به دلیل درخشش قرمز مایل به نارنجی خود در لامپها بسیار شناخته شده است، در سال 1898 توسط دانشمندان بریتانیایی، سر ویلیام رمزی و موریس دبیره، کشف شد.
ویژگیهای نئون
گاز نجیب: نئون مانند سایر گازهای نجیب (هلیوم، آرگون، کریپتون، زنون و رادون) بسیار پایدار است و به سختی با عناصر دیگر ترکیب میشود.
درخشش قرمز: هنگام عبور جریان الکتریکی از گاز نئون، الکترونهای آن برانگیخته میشوند و در بازگشت به حالت پایه، نوری به رنگ قرمز مایل به نارنجی ساطع میکنند.
سرمازا: نئون مایع یکی از سردترین مواد شناخته شده است و در صنعت برای خنکسازی استفاده میشود.
بیبو و بیرنگ: نئون در حالت عادی گازی بیبو و بیرنگ است.
خواص فیزیکی و شیمیایی نئون
نئون یک گاز نجیب بی رنگ، بی بو و بی مزه است که در گروه گازهای نجیب جدول تناوبی قرار دارد. این گاز به دلیل خواص منحصر به فرد خود، کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف پیدا کرده است. در زیر جدول خلاصهای از خواص فیزیکی و شیمیایی گاز نئون آورده شده است:
ویژگی
مقدار
واحد
عدد اتمی
10
–
جرم اتمی
20.1797
u
نقطه ذوب
-248.59
درجه سانتیگراد
نقطه جوش
-246.08
درجه سانتیگراد
چگالی (در شرایط استاندارد)
0.9002
گرم بر لیتر
شعاع اتمی
38
پیکومتر
گروه در جدول تناوبی
18
–
دوره در جدول تناوبی
2
–
الکترونگاتیویتی
0
–
انرژی یونش اول
2080
کیلوژول بر مولkJ/mol
حالت ماده در دمای اتاق
گاز
–
ویژگی های گاز نئون
بی اثر بودن: نئون به دلیل ساختار اتمی پایدار، با سایر عناصر واکنش شیمیایی نشان نمی دهد.
درخشندگی در تخلیه الکتریکی: هنگامی که جریان الکتریکی از میان گاز نئون عبور کند، نوری به رنگ قرمز-نارنجی ساطع می شود. این خاصیت باعث شده است که از نئون در ساخت لامپ های نئونی و تابلوهای تبلیغاتی استفاده شود.
هدایت حرارتی کم: نئون یکی از بهترین رساناهای حرارتی است و به همین دلیل در سیستم های خنک کننده به کار می رود.
چگالی کم: چگالی کم نئون باعث شده است که در ساخت لیزرها و لامپ های فلورسنت استفاده شود.
کاربردهای نئون
لامپ های نئونی: معروف ترین کاربرد نئون در ساخت لامپ های نئونی است که برای نورپردازی و تبلیغات استفاده می شوند.
تابلوهای تبلیغاتی: از نئون برای ساخت تابلوهای تبلیغاتی چشمگیر و جذاب استفاده می شود.
لیزرها: نئون در ساخت لیزرهای گازی به کار می رود.
لامپ های فلورسنت: نئون به عنوان یکی از گازهای پرکننده در لامپ های فلورسنت استفاده می شود.
سیستم های خنک کننده: به دلیل هدایت حرارتی کم، نئون در سیستم های خنک کننده با دمای بسیار پایین به کار می رود.
تجهیزات الکترونیکی: نئون در ساخت برخی از تجهیزات الکترونیکی مانند لامپ های ولتاژ بالا استفاده می شود.
لولههای تخلیه: از نئون در لولههای تخلیه برای تولید نور استفاده میشود.
گاز محافظ: به دلیل بیاثر بودن، نئون به عنوان گاز محافظ در برخی فرایندهای صنعتی استفاده میشود.
اشکارسازهای نوری: نئون در ساخت آشکارسازهای نوری مانند لولههای شمارش گایگر-مولر استفاده میشود.
خطرات و ایمنی گاز نئون
نئون به عنوان یک گاز نجیب، به طور کلی بی اثر و غیر سمی است. با این حال، مانند هر گاز دیگری، در شرایط خاص می تواند خطراتی را به همراه داشته باشد.
خطرات اصلی گاز نئون
خفگی: بزرگترین خطر ناشی از گاز نئون، جابجایی اکسیژن موجود در هوا و ایجاد محیطی با کمبود اکسیژن است. تنفس هوای حاوی غلظت بالای نئون می تواند منجر به خفگی و حتی مرگ شود.
فشار بالا: سیلندرهای گاز نئون تحت فشار بالایی پر می شوند. در صورت نشتی یا آسیب دیدن سیلندر، ممکن است گاز به سرعت آزاد شده و باعث انفجار یا آسیب فیزیکی شود.
سرمازدگی: نئون مایع بسیار سرد است و تماس مستقیم با آن می تواند باعث سوختگی شدید و سرمازدگی شود.
اقدامات ایمنی هنگام کار با گاز نئون
تهویه مناسب: در محیط هایی که از گاز نئون استفاده می شود، باید سیستم تهویه قوی و کارآمد وجود داشته باشد تا هوای تازه به طور مداوم تامین شود و از تجمع گاز نئون جلوگیری شود.
دستکش و لباس محافظ: هنگام کار با سیلندرهای گاز نئون یا نئون مایع، باید از دستکش، عینک ایمنی و لباس محافظ مناسب استفاده شود تا از تماس مستقیم با گاز یا سیلندر جلوگیری شود.
آموزش پرسنل: تمام افرادی که با گاز نئون کار می کنند باید آموزش های لازم در مورد خطرات ناشی از این گاز و روش های ایمنی را ببینند.
بررسی منظم سیلندرها: سیلندرهای گاز نئون باید به طور مرتب از نظر نشتی و آسیب دیدگی بررسی شوند.
نگهداری صحیح سیلندرها: سیلندرهای گاز نئون باید در مکانی خنک، خشک و به دور از منابع حرارتی نگهداری شوند.
استفاده از تجهیزات مناسب: برای انتقال و استفاده از گاز نئون باید از تجهیزات مناسب و استاندارد استفاده شود.
اقدامات در صورت بروز حادثه
قطع منبع گاز: در صورت بروز نشتی یا حادثه، اولین اقدام باید قطع منبع گاز باشد.
تخلیه فوری محل: محل حادثه باید به سرعت تخلیه شود و افراد حاضر در آن به منطقه ای با هوای تازه منتقل شوند.
تماس با اورژانس: در صورت بروز حادثه جدی، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود.
منابع گاز نئون
نئون، یکی از گازهای نجیب و بی اثر است که در طبیعت به مقدار بسیار کم یافت میشود. این گاز معمولاً از طریق تقطیر جزئی هوا به دست میآید.
فرایند استخراج نئون از هوا
تقطیر جزئی هوا: هوا ابتدا سرد شده و به مایع تبدیل میشود. سپس با استفاده از تقطیر جزئی، اجزای مختلف هوا از هم جدا میشوند. نئون به دلیل نقطه جوش بسیار پایینی که دارد، یکی از آخرین اجزایی است که در این فرایند مایع میشود.
جداسازی نئون: نئونی که به صورت بخار از مایع جدا میشود، جمعآوری و تصفیه میشود تا خلوص آن افزایش یابد.
قیمت نئون
قیمت نئون به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خلوص گاز: هرچه خلوص نئون بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.
حجم گاز: قیمت گاز نئون به صورت حجمی محاسبه میشود و طبیعتاً هرچه حجم بیشتری خریداری کنید، قیمت کمتری برای هر لیتر پرداخت خواهید کرد.
شرکت تولیدکننده: برندهای مختلف، محصولات خود را با قیمتهای متفاوتی به بازار عرضه میکنند.
میزان تقاضا: نوسانات بازار و میزان تقاضا نیز بر قیمت نئون تأثیرگذار است.
کشور تولیدکننده: هزینههای تولید و حمل و نقل در کشورهای مختلف متفاوت است و این موضوع بر قیمت نهایی محصول تأثیر میگذارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت و خرید گاز نئون با شرکت سپهر گاز کاویان – آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد و دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران – تماس بگیرید.