استیلن، که با نام اتین نیز شناخته می شود، یک گاز ساده با فرمول شیمیایی C2H2 است. این گاز در دمای اتاق بی رنگ و دارای بویی شبیه سیر است. استیلن به دلیل وجود پیوند سه گانه بین اتم های کربن، دارای خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فردی است.
خواص فیزیکی
در فشار اتمسفر، استیلن در دمای اتاق به مایع تبدیل نمی شود و برای مایع شدن به فشاری معادل 1.27 اتمسفر نیاز دارد.
چگالی آن 1.175 گرم بر لیتر است که کمی سبک تر از هوا است.
در آب نسبتاً محلول است.
نقطه ذوب آن -84 درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن -81 درجه سانتیگراد است.
خواص شیمیایی
به دلیل وجود پیوند سه گانه، استیلن دارای انرژی شیمیایی بالایی است.
به شدت قابل اشتعال است و با هوا مخلوط انفجاری تشکیل می دهد.
در مجاورت فلزات مس و نقره به شدت واکنش می دهد و تشکیل استیلید می دهد.
به عنوان یک ماده اولیه مهم در سنتز بسیاری از مواد شیمیایی، از جمله پلاستیک، حلال و ویتامین ها استفاده می شود.
منبع تولید گرمای بسیار بالا در جوشکاری و برش فلزات است.
کاربردهای استیلن
استیلن، که با نام اتین نیز شناخته میشود، یک گاز بیرنگ با فرمول شیمیایی C2H2 است. این گاز در طبیعت به طور طبیعی وجود ندارد و به صورت مصنوعی از واکنش کاربید کلسیم با آب تولید میشود. کاربردهای استیلن در صنایع مختلف، به دلیل خواص منحصر به فرد آن، منتوع و فراوان است. مهمترین کاربردهای استیلن عبارتند از:
جوشکاری و برشکاری:
استیلن به دلیل تولید گرمترین شعله در بین گازهای سوختی (دمای شعله تا 3150 درجه سانتیگراد) به طور گسترده در جوشکاری و برشکاری فلزات، به خصوص فولاد، چدن و آلیاژهای مس استفاده میشود.
شعله داغ استیلن به طور موثری فلز را ذوب میکند و امکان اتصال قطعات را فراهم میکند.
در برشکاری، از استیلن برای گرم کردن و ذوب نقطه مورد نظر روی قطعه فلز و سپس استفاده از اکسیژن برای اکسیداسیون و برش فلز استفاده میشود.
کاربردهای استیلن در تولید مواد شیمیایی:
استیلن ماده اولیه مهمی در تولید طیف گستردهای از مواد شیمیایی می باشد، از جمله:
وینیل کلرید (PVC)
لاستیک مصنوعی
پلاستیک پلی اتیلن
حلالها
مواد افزودنی
داروها
ویتامینها (مانند ویتامین A و E)
استیلن به عنوان یک ماده اولیه برای سنتز این ترکیبات به دلیل واکنشپذیری بالا و تمایل آن به افزودن به سایر مولکولها استفاده میشود.
کاربردهای استیلن برای تامین روشنایی:
در گذشته از استیلن به عنوان منبع سوخت در لامپهای قابل حمل، مانند چراغهای معدنچیان استفاده میشد.
استیلن به دلیل تولید نور روشن و درخشان برای این کاربرد مناسب بود.
با وجود جایگزینی استیلن با منابع نوری مدرنتر مانند لامپهای الکتریکی، هنوز هم در برخی از کاربردهای تخصصی، مانند مشعلهای جوشکاری، از آن استفاده میشود.
سایر کاربردهای استیلن
استیلن در برخی از فرآیندهای فلزکاری و لحیمکاری نیز استفاده میشود.
از این گاز میتوان برای شعلهور کردن، گرمایش نقطهای، سختکاری، بافتدهی، تمیز کردن و پاشش حرارتی مواد مختلف استفاده کرد.
استیلن به دلیل دمای شعله بالا و واکنشپذیری بالا برای این کاربردها مناسب است.
تحقیقات علمی: ار دیگر کاربردهای استیلن، استفاده از آن به عنوان یک معرف در تحقیقات علمی برای مطالعه واکنش های شیمیایی است.
تولید شویندههای سطح، سرامیک و کار با شیشه نیز از کاربردهای استیلن به شمازر می آید.
خطرات استیلن
استیلن، که با نام اتین نیز شناخته میشود، یک گاز بیرنگ و قابل اشتعال با بوی سیر است که در کاربردهای مختلفی از جمله جوشکاری، برش فلز و سنتز مواد شیمیایی استفاده میشود. با وجود کاربردهای فراوان، استیلن به دلیل ماهیت ناپایدار و شدیدا قابل انفجار، یک ماده بسیار خطرناک است. به دلیل اهمیت و فراوانی کاربردهای استیلن، آگاهی از خطرات و ایمنی آن بسیار ضروری است. در اینجا برخی از خطرات عمده مرتبط با استیلن آورده شده است:
آتشسوزی و انفجار: استیلن به راحتی در معرض جرقه، شعله یا گرمای زیاد مشتعل میشود. مخلوط هوا و استیلن میتواند در محدوده انفجاری وسیعی (بین 2.5 تا 80 درصد حجمی) مشتعل شود و انفجارهای شدیدی را به همراه داشته باشد.
تجزیه: در صورت گرم شدن یا تحت فشار قرار گرفتن، استیلن میتواند به طور ناگهانی به اجزای تشکیل دهنده خود (هیدروژن و کربن) تجزیه شود و گرمای زیادی آزاد کند. این امر میتواند منجر به افزایش ناگهانی فشار در ظرف شده و خطر انفجار را افزایش دهد.
سمیت: استنشاق مقادیر زیاد استیلن میتواند سمی باشد و علائمی مانند سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و از دست دادن هوشیاری را ایجاد کند.
خطرات سلامتی دیگر: قرار گرفتن در معرض استیلن به طور مکرر میتواند منجر به تحریک پوست، چشم و ریه شود. همچنین ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش دهد.
اقدامات ایمنی هنگام کار با استیلن
با توجه به تنوع و فراوانی کاربردهای استیلن، رعایت اقدامات احتیاطی ایمنی برای کاهش خطرات مرتبط با استیلن ضروری است. برخی از اقدامات ایمنی مهم عبارتند از:
قبل از کار با استیلن، آموزشهای لازم را در مورد خطرات و اقدامات ایمنی مربوطه را ببینید.
در محل کار از تهویه مناسب برای اطمینان از گردش هوا و جلوگیری از تجمع گاز استیلن استفاده کنید.
از ایجاد هرگونه جرقه، شعله یا منبع گرمایی در نزدیکی استیلن خودداری کنید.
سیلندرهای استیلن را در مکانی خنک، خشک و دور از نور مستقیم خورشید، گرما و منابع مشتعل کننده ذخیره کنید.
سیلندرها را به طور عمودی و با استفاده از زنجیر یا تسمه محکم کنید تا از افتادن آنها جلوگیری شود.
هنگام کار با استیلن از تجهیزات ایمنی مناسب مانند عینک، دستکش، لباس محافظ و ماسک تنفسی استفاده کنید.
به طور مرتب سیلندرها و تجهیزات استیلن را برای نشت، آسیب یا نقص بررسی کنید.
یک برنامه اضطراری برای مقابله با نشت گاز، آتش سوزی یا سایر شرایط اضطراری مرتبط با استیلن داشته باشید.
ملاحظات اضافی:
هرگز سیلندرهای استیلن را پر نکنید یا از آنها بخار نگیرید.
از جوشکاری یا برشکاری با سیلندرهای استیلن که به درستی روی زمین قرار نگرفته یا مهار نشدهاند خودداری کنید.
هرگز سیلندرهای استیلن را با روغن یا گریس چرب نکنید.
از سیگار کشیدن یا استفاده از هرگونه منبع احتراق دیگر در نزدیکی استیلن خودداری کنید.
در صورت مشاهده هرگونه نشت گاز، سیلندر را بلافاصله از محل کار خارج کرده و با خدمات اضطراری تماس بگیرید.
تهیه و تامین
شرکت سپهر گاز کاویان – آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد و دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران – تامین کننده استیلن آزمایشگاهی با درصد خلوص 99 و 99.6 میباشد. کپسول و همچنین تجهیزات مربوط به کپسول مانند رگولاتور، باندل و … در سپهر گاز کاویان به فروش میرسد. حجم سیلندر و کپسولهای موجود برای شارژ گاز استیلن در شرکت سپهر گاز کاویان عبارت است از: 5، 10، 20، 40 و 50 لیتر.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان سپهر گاز کاویان تماس بگیرید.