همه چیز در مورد استاندارد رنگ سیلندر گازها

رنگ سیلندر گاز یکی از موارد بسیار مهم در شناخت راحت تر گاز داخل سیلندر و یا جلوگیری از خطرات احتمالی آن دارد. کدگذاری رنگ برای گازهای صنعتی برای بهبود استانداردهای ایمنی در محیط های صنعتی که در آن سیلندرهای گاز استفاده می شود، وجود دارد. برخی از مزایای استفاده از کدگذاری رنگ نسبت به برچسب‌های ساده شامل این واقعیت است که رنگ‌ها به راحتی از یکدیگر متمایز می‌شوند، از بین نمی‌روند یا محو نمی‌شوند، و نیاز به تکیه بر توانایی درک زبان یک فرد ندارند. کدگذاری رنگ سلامت و ایمنی را در بسیاری از محیط‌های تجاری، صنعتی، بهداشتی و علمی ارتقا می‌دهد.

استاندارد رنگ سیلندر گاز در ایران

در ایران دو استاندارد 304 ISIRI و 712 ISIRI به موضوع رنگ سیلندرها پرداخته اند.

استاندارد 304 ISIRI

این استاندارد مربوط به سیلندرهای گاز طبی و تنفسی است. طبق این استاندارد، رنگ سیلندرهای گاز طبی و تنفسی به شرح زیر است:

سفید: گازهای تنفسی و پزشکی

خاکستری: گازهای بیهوشی

آبی: گازهای نیتروژن و هلیوم

سبز: گازهای آرگون

قرمز: گازهای اکسیژن

زرد: گازهای استیلن و هیدروژن

استاندارد 712 ISIR

این استاندارد مربوط به سیلندرهای گاز صنعتی است. طبق این استاندارد، رنگ سیلندرهای گاز صنعتی به شرح زیر است:

کپسول گاز قرمز

طبق موارد ذکر شده در استانداردهای مختلف، رنگ قرمز به کپسول هایی اختصاص دارد که گاز درون آن ها قابل اشتعال می باشد. هیدروژن، متان، اتیلن، اتان و سایر گازهای آتشزا از جمله مواردی هستند که در کپسول های قرمز رنگ نگهداری می شوند. این کار برای جلب توجه مصرف کنندگان و هشدار به آن ها انجام شده است.

کپسول گاز زرد رنگ

گازهای سمی یا خورنده نیز درست به اندازه گازهای آتشزا خطرناک هستند. حمل و نقل و نگهداری از آن ها طبق اصول خاصی باید انجام شود تا این خطرات احتمالی به حداقل ممکن برسند. با توجه به این نکته، رنگ زرد به کپسول گازهای خورنده و سمی اختصاص داده شده است تا تشخیص آن ها ساده تر شده و نکات لازم برای نگهداری و جا به جایی آن ها در نظر گرفته شود.

کپسول گاز سبز رنگ

سبز روشن به گازهای خنثی اختصاص دارد. این گازها در مقایسه با گازهای آتشزا یا سمی و خورنده خواص متفاوتی دارند. از این رو تحت هیچ شرایطی نباید با این دو نوع گاز اشتباه گرفته شود. هوای خشک (Zero Air)، نمونه ای از گازهای خنثی است که کپسول آن اغلب با رنگ سبز روشن مشخص می گردد

رنگ بدنه و شانه سیلندر

رنگ روی شانه سیلندر در مورد خواص گاز اطلاع رسانی می کند، اما گازهای خالص رایج، رنگ های خاص خود را دارند.

در جدول زیر رنگ شانه سیلندرهای مختلف نشان داده شده است.

گازهای اکسید کننده: آبی کمرنگ	گازهای سمی و یا خورنده: زرد	رنگ های عمومی
گازهای خنثی: سبز روشن	گازهای آتشزا : قرمز

 

 

دی اکسید کربن: خاکستری	استیلن: خرمایی مایل به قرمز	رنگ گازهای خالص
هلیوم: قهوه ای	اکسیژن: سفید
هیدروژن: قرمز	آرگون: سبز تیره
اکسید نیتروژن (N2O): آبی	نیتروژن: مشکی

 

رنگ بدنه سیلندر در سپهر گاز کاویان:

 

گاز استیلن صنعتی: زرد	گازهای صنعتی و آزمایشگاهی: طوسی	رنگ بدنه سیلندر گاز در سپهر گاز کاویان
گاز استیلن آزمایشگاهی: خرمایی مایل به قرمز

 

لازم به ذکر است که رنگ بدنه سیلندر در کشورها و شرکت های مختلف، با یکدیگر متفاوت است.

استاندارد رنگ سیلندر گاز در سایر کشورها

در سایر کشورها نیز استانداردهای مختلفی برای رنگ سیلندر گاز وجود دارد. به عنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا، استاندارد رنگ سیلندر گاز بر اساس استاندارد ANSI Z49.1 تعیین می شود. طبق این استاندارد، رنگ سیلندرهای گاز به شرح زیر است:

قرمز: گازهای قابل اشتعال

زرد: گازهای اکسید کننده

سبز: گازهای بی اثر

آبی: گازهای خنثی

قهوه ای: گازهای سمی

سفید: گازهای پزشکی

نکات ایمنی در استفاده از سیلندر گاز

در هنگام استفاده از سیلندر گاز، باید نکات ایمنی زیر را رعایت کنید

قبل از استفاده از سیلندر گاز، حتماً برچسب روی آن را بررسی کنید تا از نوع گاز موجود در آن مطمئن شوید.

سیلندر گاز را در مکانی امن و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

از قرار دادن سیلندر گاز در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای شدید خودداری کنید.

قبل از استفاده از سیلندر گاز، حتماً شیر آن را باز کنید.

در هنگام استفاده از سیلندر گاز، از تجهیزات ایمنی مناسب مانند ماسک و دستکش استفاده کنید.

در صورت مشاهده هرگونه نشتی یا آسیب در سیلندر گاز، بلافاصله از آن استفاده نکنید و آن را به فرد متخصص تحویل دهید.