نیتروژن فراوانترین عنصر در جو زمین است و حدود 78 درصد از جو را تشکیل میدهد. بنابراین، تولید گاز نیتروژن به روشهای مختلفی انجام میشود که عبارتند از:
تقطیر کرایوژنیک: این روش متداولترین روش تولید ازت است. در این روش، هوا به صورت مایع در دمای بسیار پایین (حدود -196 درجه سانتیگراد) سرد میشود. سپس، نیتروژن به دلیل نقطه جوش پایینتر (-196 درجه سانتیگراد) از اکسیژن (-183 درجه سانتیگراد) جدا میشود.
پالایش هوا: در این روش، هوا با استفاده از فیلترها و جذبکنندهها از ناخالصیها پاک میشود. سپس،N2 با خلوص مورد نظر تولید میشود.
تثبیت نیتروژن: در این روش، N2 جو به شکلهای قابل استفاده برای گیاهان تبدیل میشود. این کار توسط باکتریها، جلبکها و برخی گیاهان انجام میشود.
توزیع گاز نیتروژن
این گاز در کپسولهای فلزی یا در تانکرهای بزرگ حمل میشود. کپسولهای N2 معمولاً در صنایع کوچک و متوسط استفاده میشوند. تانکرهای گاز نیتروژن برای صنایع بزرگ و توزیع گاز نیتروژن به صورت عمده استفاده میشوند.
این گاز کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد، از جمله:
صنایع غذایی و آشامیدنی: برای نگهداری مواد غذایی و نوشیدنیها، جلوگیری از اکسیداسیون و فاسد شدن، و تولید نوشیدنیهای گازدار استفاده میشود.
صنایع دارویی: برای تولید داروها، واکسنها و سایر محصولات پزشکی استفاده میشود.
صنایع شیمیایی: برای تولید مواد شیمیایی، پلاستیکها و سایر محصولات شیمیایی استفاده میشود.
صنایع فلزی: برای جوشکاری، برش فلزات و سایر فرآیندهای صنعتی استفاده میشود.
صنایع هوافضا: برای پرتاب موشکها و هواپیماها استفاده میشود.
صنایع پزشکی: برای آزمایشهای پزشکی، جراحیها و سایر کاربردهای پزشکی استفاده میشود.
ایمنی گاز نیتروژن
ازت یک گاز بیرنگ، بیطعم و بیبو است. این گاز در غلظتهای بالا میتواند باعث خفگی شود. بنابراین، هنگام کار با گاز نیتروژن باید نکات ایمنی زیر را رعایت کرد:
همیشه از تجهیزات ایمنی مناسب مانند ماسک تنفسی استفاده کنید.
از کار کردن در محیطهای بسته با غلظت بالای گاز نیتروژن خودداری کنید.
همیشه در صورت احساس سرگیجه یا سبکی سر، محیط را ترک کنید.
این گاز یک گاز ضروری برای صنایع مختلف است. تولید و توزیع گاز نیتروژن به روشهای مختلفی انجام میشود. ازت کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد. هنگام کار با N2 باید نکات ایمنی را رعایت کرد.