دی اکسید کربن در گلخانه کاربرد دارد. روشهای تامین دی اکسید کربن در گلخانه به صورتهای مختلفی انجام میشود این گاز با نام های دیگر گاز کربنیک؛ گاز کربنیک اسید؛ انیدرید کربنیک؛ یخ خشک (جامد) کاربرد دارد. که در این محتوا قصد داریم به صورت کامل در مورد آن توضیح دهیم تا برای تامین گاز دی اکسید کربن برای گلخانه دچار مشکل نشوید. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
اهمیت اطلاع از روش های تامین دی اکسید کربن در گلخانه
همانطور که میدانید گیاهان برای انجام فوتوسنتز به گاز دی اکسید کربن احتیاج دارند بنابراین در یک گلخانه با توجه به مصرف این گاز نیاز به آن افزایش مییابد.
البته گفتنی است که از طریق مبادله هوا نیز این گاز کاهش مییابد.
روشهای کاهش C02 را در این مقاله به اختصار بیان میکنیم.
مبادله طبیعی هوا برای تامین CO2
در گلخانه غلظت این گاز را با روشهای مصنوعی و سنتزی افزایش میدهند ولی ممکن است از طریق درزها و شکافها هوای بیرون به داخل راه یابد، در حالی که غلظت این گاز در در هوای بیرون 300PPM است و باعث رقیق شدن غلظت آن در درون گلخانه شود. اگر میخواهیم دو گلخانه که دارای ارتفاع یکسانی باهم هستندرا مقایسه کنیم که کدام یک هوای بیرون بیشتری را به داخل وارد میکند تنها کافی است این نکته را در نظر داشته باشید آن گلخانه ای که پهنا (عرض) بیشتری دارد هوای بیرون بیشتری به داخل آن وارد میشود.
دومین کاهنده غلظت این گاز در گلخانه فرآیند فوتوسنتز است:
با توجه به نوع گیاهان و محصولات و اینکه در چه مرحلهای از رشد هستند میتواند مقدار مصرف متفاوت باشد.
روش های تولید دی اکسید کربن در گلخانه
سوزاندن نفت و گازهای مایع، استفاده از دی اکسید کربن مایع و عملیات تهویه از راههای افزایش مصنوعی این گاز هستند.
نکته : دقت کنید که اگر غلظت این گاز درون گلخانه بیشتر از غلظت آن در خارج باشد از تهویه استفاده نکنید زیرا با ورود آن به داخل غلظت گاز کم و رقیق میشود.
در برخی شرایط مخصوصا زمستانها که تمام منافذ ورود هوا به داخل گلخانه بسته است و هوا به داخل در رفت و آمد نیست حتما عملیات تهویه به دلیل کاهش غلظت این گاز باید انجام شود. زیرا CO2 موجود بوسیله گیاهان جذب شده و در روند رشد و عملکرد آنها اختلال ایجاد میکند. به همین دلیل روزهایی که دمای هوا کمی بالاتر است پنجره و درها را کمی باز میگذارند و با کمک فنهای موجود جریان هوا را در داخل به راه میاندازند.
در شرایطی که به CO2 بیشتری نیاز است از این روش نمیتوان استفاده کرد و روشهای مصنوعی باید به کار گرفته شوند.
روش بعدی، سوزاندن نفت و گازهای مایع است که در اصطلاح به آن روش گرم میگویند. یکی از رایجترین روش ها برای افزایش غلظت دی اکسید کربن در گلخانه است. برای افزایش این گاز، نفت و گازهای طبیعی (پروپان و بوتان) را با استفاده از دستگاه های مولد و ژتراتورهای مخصوص CO2 میسوزانند.
اگر زغال سنگ و نفت سوزانده شود دارای ناخالصی و دی اکسید گوگرد است که نیاید مورد استفاده قرار گیرند. در این میان پروپان و گاز طبیعی آلودگی کمتری دارند و گفته میشود که عاری از گوگرد هستند. حتما این را در نظر بگیرید که سوختی که مصرف میکنید خالص بوده و درصد گوگرد کمی داشته باشد. معمولا برای گلخانه ای با مساحت 100 متر مربع سوزاندن 250 سی سی نفت خالص، دی اکسید کربن مورد نیاز گیاهان را فراهم میکند.
همانگونه که میدانید در فرآیند سوختن علاوه بر تولید CO2 باعث ایجاد گرما و رطوبت (H2O) نیز میشود در اینصورت هوای درون گلخانه مرطوب و گرم میگردد. در واکنش سوختن (هر متر مکعب گاز طبیعی) تقریبا 1000 لیتر CO2و 1.4 کیلوگرم آب تولید میگردد. تفاوت سوختن پروپان و گاز طبیعی در مقدار بخار آب تولید شده است. دما و رطوبت بالا ممکن است باعث ایجاد بیماری در گلخانه شود.
همچنین توجه داشته باشید سوختن ناقص باعث از بین رفتن گیاهان میشود. هنگامی که برای افزایش غلظت این گاز از مولد استفاده میکنید حتما تنظیمات آن را بررسی کنید تا مانع از سوختن ناقص گاز شوید رنگ شعله آن باید آبی باشد تا سوختن به صورت کامل انجام شود. ناقص سوزی ممکن است باعث تولید گازهایی مانند اتیلن شود که در اینصورت گیاهان خیار و گوجه فرنگی به سرعت از بین می روند، مونوکسید کربن، بوتیلن و اگر گوگرد وجود داشته باشد دی اکسید گوگرد نیز تولید میگردد که با H2O واکنش داده و اسید خطرناکی را تولید میکنند که میتواند خسارت های جبران ناپذیری وارد کند. در ضمن از پارافین نیز برای تولید این گاز استفاده میکنند.
روش سرد برای تامین کربن دی اکسید در گلخانه
روش دیگر که به آن روش سرد میگویند استفاده از دی اکسید کربن مایع است.
با استفاده از دستگاه های مولد گاز، تزریق CO2 مایع به صورت مصنوعی انجام میگیرد. این روش هزینه بیشتری برای پرورش دهندگان گیاهان دارد ولی معمولا مورد استفاده قرار میگیرد. CO2 مایع را ابتدا تبخیر میکنند. این روش دارای مزیت هایی است که بیان میکنیم:
خلوص محصول
حرارت و رطوبت تولید نمیشود
به گیاهان آسیبی وارد نمیشود
غلظت گاز بهتر کنترل میگردد
علاوه بر روش های گفته شده برخی افراد از سیلندرهای گاز کربنیک خالص استفاده میکنند. در طول روز شیر سیلندر را باز گذاشته تا در هوای گلخانه رواج یابد.
اگر یخ خشک را در فضای گلخانه قرار دهید با قرار گرفتن در مجاورت هوا به صورت خودبخودی گاز دی اکسید کربن آزاد میکند. این روش معمولا برای گلخانه های کوچک مورد استفاده قرار میگیرد.
جمع بندی
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با کارشناسان شرکت سپهر گاز کاویان تماس حاصل فرمایید تا پاسخگوی سوالات شما و همچنین پذیرای سفارشات شما باشند.