سیارات منظومه خورشیدی را به دو گروه سیاره های سنگی و سیاره های گازی تقسیم بندی میگردند. 4 سیاره تیر، ناهید، زمین و بهرام را به علت سخت و جامد بودن، یعنی مانند زمین خودمان، به سیاره های سنگی (گاهی خاکی) و سیاره های برجیس، کیوان، اورانوس و نپتون را سیاره های گازی نام گذاری میکنند.در منظومه خورشیدی برخی از گازها وجود دارند.
منظومه خورشیدی
تقریبا آدمی از زمان های بسیار دور همیشه در باره مواد تشکیل دهنده جهان فکر می کرده و نظریه های مختلف ارائه داده است؛ برای مثال اجداد ما مواد تشکیل دهنده جهان را آب و آتش و خاک تلقی میکردند. اما اولین کسانی که به صورت علمی به مسئله مواد تشکیل دهنده منظومه شمسی پرداختند کانت و لاپلاس بودند.کانت در سال 1755 میلادی در باره مواد تشکیل دهنده سیارات گفته است: ذرات ریزی به صورت گرد و غبار که این ذرات به دور خورشید در حرکت بودند و به صورت تدریجی به هم پیوسته و سیارات را به وجود می آورند.
امروزه دانشمندان مواد تشکیل دهنده سیارات و حتی جهان هستی را بر اساس نقطه ذوب آن ها به 3 گروه گازها، سنگ ها و یخ ها تقسیم می کنند. در این تقسیم بندی به موادی که نقطه ذوبی نزدیک به صفر مطلق (273- درجه سانتگراد یا صفر درجه کلوین) دارند گاز؛ به موادی که نقطه ذوب آن ها بالاتر از 700 درجه سانتیگراد (973 درجه کلوین) باشد سنگ و به موادی که دمای ذوب آن ها بین دمای ذوب گازها و سنگ ها قرار می گیرد، یخ گفته میشود.در منظومه خورشیدی برخی از گازها وجود دارند.
البته دمای ذوب یخ ها با فاصله نسبتا زیادی از گازها و سنگ ها قرارمیگیرد. با این نوع تقسیم بندی در جهان فقط دو ماده وجود دارد که این دو ماده هیدروژن و هلیم میباشند. نقطه ذوب هیدروژن 259- و نقطه ذوب هلیم 272- درجه سانتیگراد میباشد. بنابراین وقتی می گوییم خورشید حالت گازی دارد به این معنی است که قسمت اعظم خورشید(98 درصد) از هیدروژن و هلیم تشکیل شده است، یعنی بیشتر ترکیب سیارات گازی از هیدروژن و هلیم است.
سنگ ها شامل سیلیکات های مختلف هستند که همگی در بالاتر از 700 درجه سانتیگراد ذوب میگردند. بعنوان مثال سیلیکات آهن داری به نام الیوین نقطه ذوبش حدود 1600 درجه سانتیگراد است و سنگی مانند گرانیت در دمای حدود 700 درجه سانتیگراد شروع به ذوب شدن می کند.در منظومه خورشیدی برخی از گازها وجود دارند.
بنابراین اصطلاح سیارات سنگی برای زمین و بهرام و ناهید و تیر و اصطلاح شهاب سنگ به علت این است که قسمت اعظم مواد تشکیل دهنده این سیارات یا شهاب سنگ ها از موادی تشکیل شده که از دمای ذوب بالایی برخوردارند. یخ ها شامل موادی مانند آب، کربن دی اکسید، نیتروژن، آمونیاک و … که نقطه ذوب آن ها از نقطه ذوب گازها و سنگ ها بسیار دور است به طور مثال آب در صفر درجه به حالت مایع در می آید یعنی نقطه ذوب آن از گازها حدود 250 درجه و از سنگ ها حدود 700 درجه سانتیگراد فاصله دارد.
بنابراین وقتی می گویند قسمت بیشتر دنباله دارها از یخ تشکیل شده به این معنی است که در نواحی دور از خورشید از آب جامد، کربن، کربن دی اکسید جامد، آمونیاک جامد و… درست شدهاند هنگامی که به نزدیک خورشید می رسند برخی از این مواد ابتدا ذوب و سپس تبخیر میگردند و اندازه و جرم دنباله دار کاهش مییابدو هم چنین وقتی می گویند در مریخ یخ خشک وجود دارد معنی آن این است که به علت دمای پایین مریخ گاز کربنیک در مریخ به صورت جامد است. (نقطه ذوب کربن دی اکسید حدود 55- درجه سانتیگراد است.)