صنعت داروسازی یکی از صنایعی که شرکت سپهر گاز کاویان گازهای مورد نیاز آنها را فراهم می کند تا عملیات روزمره خود را حفظ کند و توسعه بخشد.
گازها در صنعت داروسازی نقش مهمی دارند و در فرآیندهای مختلف استفاده میشوند.
در زیر تعدادی از کاربردهای گازها در صنعت داروسازی ذکر شده است:
1. اکسیژن: اکسیژن در فرآیندهای تولید داروهای مختلف، از جمله فرآیندهای اکسیداسیون، اکسیژنهای بالقوه، خمیرسازی و فرآیندهای تولید واکسنها به کار میرود.
2. نیتروژن: نیتروژن به عنوان یک گاز غیرقابل اشتعال و خنثی، در فرآیندهای محافظت از محصولات حساس در بستهبندی داروها، حفظ استحکام و طول عمر داروها، حذف رطوبت و اکسیژن از فضای بسته و کاهش خوردگی و تغییر شیمیایی مواد موجود در داروها به کار میرود.
3. کربن دیاکسید: CO2در فرآیندهای انتقال و حمل داروها، گازگریزی و جذب در تجهیزات آزمایشگاهی، مواد خام و نیز در فرآیندهای تشدید قدرت داروها استفاده میشود.
4. هلیوم: هلیوم به عنوان یک گاز خنثی و سبک، در صنعت داروسازی نیز کاربردهایی دارد. هلیوم در تهویه تجهیزات، پرکننده بالونهای دارویی (مانند بالونهای جراحی) و همچنین در برخی از روشهای تشخیصی مانند اسپیرومتری (اندازهگیری حجم ریه) استفاده میشود.
5. اکسید اتیلن: اکسید اتیلن (ETO) گازی است که در فرآیندهای استریلیزاسیون و ضدعفونی کردن تجهیزات و محصولات دارویی استفاده میشود. ETO به عنوان یک گاز قابل اشتعال و ضدمیکروبی با طیف وسیعی از کاربردها، امکان استریلیزاسیون مواد آلی و حساس را فراهم میکند.
گازهای دارویی چیست؟
گازهای دارویی و پزشکی مایعاتی هستند که به طور خاص برای صنایع پزشکی، داروسازی و بیوتکنولوژی تولید میشوند. آنها اغلب برای سنتز، عقیمسازی یا عایقسازی فرآیندها یا محصولاتی که به سلامت انسان کمک میکنند، استفاده میشوند.
گازهایی که در حوزه مراقبت های بهداشتی انسان استفاده می شود هم توسط قوانین و هم استانداردهای صنعتی به شدت تحت کنترل هستند تا به فیزیولوژی انسان آسیب نرسانند. این نوع گازها، که به عنوان گازهای خالص یا به صورت ترکیبات تولید میشوند، اما همیشه با بالاترین کیفیت ممکن فیلتر می شوند. کاربرد هر گاز جداگانه تولید و توزیع آن را تعیین می کند.
برخی از مهمترین گازهای دارویی عبارتند از:
1. اکسیژن (O2): اکسیژن به عنوان گازی ضروری برای تنفس، در درمان بیماران با کمبود اکسیژن، عملکرد ریه ضعیف و بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی استفاده میشود.
2. نیتروژن اکسید (NO): نیتروژن اکسید به عنوان یک گاز ضدعفونی کننده و واسطهای در مواردی مانند درمان بیماری های ریوی مزمن، دیسترس تنفسی نوزادان، هایپرتانسیون ریوی و آنژین صدری استفاده میشود.
3. انتروپیت (He/O2): انتروپیت مخلوطی است که شامل هلیوم و اکسیژن است. با استفاده از این گاز، وزن مولکولی تنفسی کاهش مییابد و میتواند در درمان بیماران با مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت مزمن و فیبروز ریه مفید باشد.
4. گازهای غریبه (Xe/O2): گاز زئون (Xenon) با مخلوط اکسیژن نیز در درمان برخی از بیماریها مانند درد شدید، اختلالات نورولوژیک و کنترل تشنج استفاده میشود.
گازهای درجه پزشکی کدامند؟
گازهای درجه پزشکی، گروهی از گازهای است که برای استفاده در صنعت پزشکی و درمانی به منظور تهویه و درمان بیماران استفاده میشوند. این گازها باید مطابق با استانداردها و مشخصات پزشکی مناسب تهیه و توزیع شوند.
گاز های درجه پزشکی یا آزمایشگاهی در زمینه تولید محصولات دارویی و پزشکی کاربرد دارند. آنها ممکن است در سنتز این اقلام مورد استفاده قرار گیرند تا بستهبندی این اقلام را تست کنند یا آنها را از اثرات نامطلوب زیستمحیطی مانند اکسیداسیون عایق کنند.
برخی از این کاربردها در زیر اشاره شده اند:
به عنوان یک عامل تحلیلی، برای کالیبراسیون دستگاههای پزشکی یا تشخیص بیماری با کشت یا بیوپسی با گاز و بررسی واکنش بیمار.به عنوان یک درمان، که در آن گاز به عنوان یک عامل بیهوشی مانند گاز نیروس اکساید، عامل تحویل دارو یا دارویی برای بیماریهای احتمالی تجویز می شود.به عنوان منبع تغذیه پنوماتیک برای ابزارهای جراحی و دندانپزشکی.
گاز نیتروژن در صنعت دارویی
گاز نیتروژن در صنعت داروسازی کاربردهای گستردهای دارد. در زیر تعدادی از کاربردهای گاز نیتروژن در صنعت داروسازی آورده شده است:
1. حفظ وضعیت غیرفعال: گاز نیتروژن به عنوان یک گاز غیرفعال و بیبو، در محیطهای داروسازی استفاده میشود. این گاز به عنوان یک گاز پوشش دهنده (blanketing gas) برای حفظ وضعیت غیرفعال در فرآیندهای تولید، بسته بندی و ذخیرهسازی داروها استفاده میشود. حفظ وضعیت غیرفعال محیط موجب جلوگیری از تماس دارو با هوا و اکسیداسیون آن میشود.
2. خشک کردن: گاز نیتروژن به عنوان یک گاز خشک کننده در فرآیندهای خشک کردن مواد دارویی استفاده میشود. با جریان دادن نیتروژن به محیط، رطوبت محیط کاهش مییابد و مواد دارویی از تغییرات غیرمطلوب به دلیل رطوبت جلوگیری میکند.
3. بسته بندی و حفظ دما: گاز نیتروژن در فرآیندهای بسته بندی داروها و حفظ دمای محصولات مورد استفاده قرار میگیرد. با تزریق نیتروژن درون بسته بندی، محتوای داخلی در معرض اکسیژن قرار نمیگیرد و از اکسیداسیون و تغییر ویژگیها جلوگیری میشود. همچنین، نیتروژن به عنوان یک گاز سرد در سرماخانهها و دستگاههای حفظ دما مورد استفاده قرار میگیرد تا دمای داروها و مواد دیگر در محدوده مطلوب حفظ شود.
4. حمل و نقل داروها: گاز نیتروژن به عنوان یک گاز سرد کننده در فرآیندهای حمل و نقل داروها استفاده میشود. با استفاده از نیتروژن به عنوان یک سیال سرد، داروها در دماهای پایین حفظ میشوند و از خرابی یا تغییر ویژگیهای آنها جلوگیری میشود.
5. کروماتوگرافی گازی: گاز نیتروژن به عنوان یک گاز حامل در دستگاههای کروماتوگرافی گازی استفاده میشود. در این فرآیند، نیتروژن به عنوان یک گاز غیرفعال به منظور جداسازی و تحلیل ترکیبات دارویی استفاده میشود.
گاز اکسیژن در صنعت داروسازی
گاز اکسیژن در صنعت داروسازی کاربردهای متعددی دارد. در زیر تعدادی از کاربردهای اکسیژن در صنعت داروسازی آورده شده است:
1. فرآیندهای اکسیداسیون: اکسیژن به عنوان عامل اکسید کننده در فرآیندهای تولید برخی داروها استفاده میشود. با استفاده از اکسیژن، فرآیندهای شیمیایی و بیوشیمیایی مانند اکسیداسیون داروها، سنتز ترکیبات آلی و تولید محصولات بیوتکنولوژیکی را میتوان بهبود بخشید.
2. اکسیژنهای بالقوه: اکسیژنهای بالقوه یا فعال سازی شده، نوعی اکسیژن خاص هستند که از طریق فرآیندهای خاص فعال میشوند. این اکسیژنها معمولاً با استفاده از پلاسما، اشعه ماوراءبنفش یا روشهای شیمیایی فعال سازی میشوند. اکسیژنهای بالقوه در کاهش میکروبها و آلودگیهای زیستی، تثبیت رنگ داروها و تشدید فعالیت آنتیبیوتیکها مورد استفاده قرار میگیرند.
3. خمیرسازی: اکسیژن در فرآیند تولید خمیر دارویی استفاده میشود. اکسیژن به عنوان یک عامل اکسید کننده و ضدمیکروبی، بهبود پایداری و کیفیت خمیر دارویی را فراهم میکند.
4. تولید واکسنها: در فرآیندهای تولید واکسنها نیز اکسیژن به عنوان یک عامل اکسید کننده استفاده میشود. اکسیژن میتواند در فرآیندهای سنتز و پالایش مواد اولیه واکسنها بهبود بخشیده و به حفظ استحکام و کیفیت واکسنها کمک کند.
گاز آرگون در صنعت داورسازی
گاز آرگون در صنعت داروسازی نیز کاربردهای خاصی دارد. در زیر تعدادی از کاربردهای گاز آرگون در صنعت داروسازی آورده شده است:
1. حفظ وضعیت محیط غیرفعال: گاز آرگون به عنوان یک گاز غیرفعال و بیبو در محیطهای داروسازی استفاده میشود. این گاز میتواند در فرآیندهای تولید، بسته بندی و ذخیرهسازی داروها به عنوان یک گاز پوشش دهنده استفاده شود. حفظ وضعیت غیرفعال محیط موجب جلوگیری از تماس دارو با هوا و اکسیداسیون آن میشود.
2. سرماخانه و حمل و نقل داروها: گاز آرگون به عنوان یک گاز سرد کننده در سرماخانهها و فرایندهای حمل و نقل داروها مورد استفاده قرار میگیرد. با استفاده از آرگون به عنوان یک سیال سرد، داروها در دماهای پایین حفظ میشوند و از خرابی یا تغییر ویژگیهای آنها جلوگیری میشود.
3. آنالیز و کروماتوگرافی: در آزمایشگاههای داروسازی، گاز آرگون به عنوان یک گاز حامل در دستگاههای آنالیز و کروماتوگرافی (مانند کروماتوگرافی گازی) استفاده میشود. این گاز به عنوان یک گاز غیرفعال به منظور انتقال نمونهها و جداسازی ترکیبات دارویی مورد استفاده قرار میگیرد.
4. تزریق گاز در فرآیندهای تولید دارو: در برخی فرآیندهای تولید دارویی، گاز آرگون به عنوان یک گاز تزریقی استفاده میشود. این گاز میتواند در فرآیندهایی مانند راکتورهای شیمیایی، سیستمهای تصفیه و دیگر فرآیندهای مربوط به تولید داروهای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.